mapa z roku 1910 ( wydana przez C.K. Austro Węgry) (98kB)Geneza nazwiska
O profesjonalne wyjaśnienie genezy nazwiska zwróciłem się do jednej z najwybitniejszych naukowców w tej dziedzinie : prof. Cieślikowej z Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk. W imieniu p. profesor odpowiedzi udzieliła p. dr Halszka Górny :
Nazwisko Ozdowski wymienione jest w Herbarzu polskim Niesieckiego z 1841 r. (t. VII, s. 214), por. Stecko i Paszko Ozdowscy, ziemianie wołyńscy 1528, oraz w Herbarzu szlachty polskiej Uruskiego z 1916 r. (t. XIII, s. 142), por. Stecko i Paszko, dziedzice Hruszowa, ziemianie wołyńscy 1528; Stanisław, wiceregent grodzki gnieźnieński 1781-1793.
Wymienione nazwisko motywowane jest nazwą miejscową Ozdów (wieś nad rzeką Połonką niedaleko Łucka), potwierdzoną w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego, W. Walewskiego.
Podstawę nazwy dzierżawczej Ozdów prawdopodobnie stanowiła nazwa osobowa Ozd(a), motywowana wyrazem pospolitym (por. ozd, ozdnica, ozdownia ‘suszarnia słodu, słodownia’).
Leksemy ozd, ozdnica, ozdownia występują w Słowniku polszczyzny szesnastego wieku pod red. M. R. Mayenowej. W Słowniku języka polskiego (tzw. warszawskim) J. Karłowicza, A. Kryńskiego, W. Niedźwiedzkiego z początku XX w. podane są wyrazy ozd, ozdownia.
Słownik gwar polskich J. Karłowicza notuje wyraz ozdować w znaczeniu palić obfity płomień. Etymologia wyrazów pospolitych ozdnica ‘suszarnia słodu na piwo’, ozdownia ‘suszarnia słodu’ XVI-XVIII w. (por. też ozdowny piec), ozdownik ‘mielcarz, tj. słodownik’ podana jest również w Etymologicznym słowniku języka polskiego A. Bańkowskiego.
W końcu XIX wieku Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego odnotowywał :
Ozdów - wieś nad rzeka Połonką , pow.łucki, na płd-zach od Łucka, w pobliżu wsi Połonne. W dokum. wzmiankowana jest cerkiew Preczystienska, uroczysko Pereparów i dworzyszcze Trochimowskie. O przeszłości dziejowej znajdują się liczne wzmianki w dokum. ogłoszonych w Pamiat. Kijow. Arch. Kom i w arch. J. Z.R.
Wzmianki na pewno interesujące - ciekawe tylko czy archiwa przetrwały dwie wojny światowe ...
Możemy za to obejrzeć mapy okolic Łucka:
mapa z roku 1910 ( wydana przez C.K. Austro Węgry) (98kB)
mapa z roku 1990 ( wydana przez ZSRR) (180 kB)